Wat is wijsheid?

“Dood en leven zijn in de macht van de tong, wie hem liefheeft, zal de vrucht ervan eten.”(Spreuken 18:21)

Zonder gelijk op bovenstaande vers in te gaan, valt mij bij het lezen van het boek Spreuken steeds weer op welke enorme praktische levenswijsheid dit boek heeft. Dat is ook niet verwonderlijk: Spreuken werd gebruikt om jonge mensen voor te bereiden op het leven en ze daarin die hele praktische wijsheid mee te geven. Nog steeds kan het die functie, ook in onze levens vervullen. Hoe je omgaat met vriendschap, conflicten, met Gods Woord, met woorden van vermaning en noem maar op. Al deze woorden zijn er om onderscheid te leren maken tussen de juiste weg en de weg van de dwaas.

Zo is bovenstaand vers ook zo geweldig krachtig! Waar je ook komt, je zal altijd ergens aanvoelen wie wijsheid spreekt en wie niet. Dit vers geeft daar woorden aan. En als je het op jezelf betrekt: als je zelf wijsheid laat zien in je spreken, dan zullen mensen ook vanzelf gemakkelijker aannemen wat jij zegt.

Nu klinkt het natuurlijk allemaal mooi. Maar iedereen weet van zichzelf en van anderen dat het ook wel eens mis gaat. Het is zo gemakkelijk om er iets uit te flappen. Maar als je er schade mee hebt aangericht of als iemand dat bij jou heeft gedaan, dan is er heel wat voor nodig om dat weer te herstellen. Tegen elk negatief woord moeten minstens tien keer zoveel positieve woorden staan om het negatieve te ontkrachten. Zo zitten wij mensen in elkaar. Realiseer je wat de kracht van woorden kan zijn. Realiseer je wat herhaalde leugen kan doen. De nazi’s gebruikten het als een middel om het volk mee te laten gaan in de vernietiging van zes miljoen Joden. Zestig miljoen doden leverde het uiteindelijk op… en dat door de kracht van woorden.

Vandaag de dag zien we ook wat woorden kunnen doen. Ergens roept een wereldleider dat hij bereid is kernwapens in te zetten en de tegenpartij spreekt erover, het kan angst inboezemen. Andere leiders misbruiken dergelijke dreigementen en worden zelf brutaler in het uitdagen van hun tegenstanders, zoals bijvoorbeeld Noord Korea dat doet. En dat allemaal door gesproken woorden. Laten we de kracht ervan dus ook niet onderschatten in onze eigen levens.

Zo kan je bovenstaand vers ook omdraaien. Wie de tong niet liefheeft zal daarvan de vrucht eten. Dat wil zeggen: als we er zomaar alles uitgooien, dan zullen we de schade daarvan zeker zien bij een ander. Misschien moeten we zelfs zeggen: het kan ook op jou terugslaan. Je kan gezien worden als een dwaas. Niet dat we dat woord daar per se voor gebruiken. Maar u kent het wel. Die ene broeder of zuster waarvan u zelf weleens dacht (of zei?): daar moet je niet teveel naar luisteren of waarde aan hechten. Ook dat kan je weer op jezelf betrekken. Jij kan diegene zijn waarvan anderen zeggen dat men er niet teveel naar moet luisteren.

Kortom: reden genoeg om ons te laten onderwijzen in de weg van de wijze. Daarbij hoort dat we onze tong in bedwang weten te houden. Want wie dat kan, is sterker dan iemand die steden kan bedwingen (veroveren).

Voordat ik stop en u uw eigen gedachten hierbij heeft dan nog dit laatste vers ter afsluiting:

“Wie antwoord voordat hij geluisterd heeft, het is hem tot dwaasheid en schande.” (Spreuken 18:13)